Ly hôn là điều không ai muốn nghĩ đến, lại càng không muốn nó xảy ra với mình. Khi tình cảm không còn, ai cũng muốn làm thủ tục ly hôn nhanh nhất có thể. Vậy, để ly hôn nhanh, cần lưu ý những gì ?
MỤC LỤC
1. Ai có quyền yêu cầu ly hôn ?
Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án. Theo quy định tại Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, người có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn bao gồm :
– Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
– Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
– Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Ngược lại, nếu vợ đang có thai, sinh con hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi thì người vợ có quyền được yêu cầu Tòa án cho ly hôn.
2. Điều kiện để được yêu cầu ly hôn ?
Quan hệ hôn nhân của hai vợ chồng có thể chấm dứt nếu hai bên cùng thỏa thuận hoặc theo yêu cầu của một bên.
Điều kiện để ly hôn thuận tình (Điều 55 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014) :
– Hai bên tự nguyện ly hôn;
– Hai bên đã thỏa thuận, đồng thuận về việc chia tài sản, quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng…
Điều kiện để ly hôn đơn phương (Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014) :
– Vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình;
– Vợ hoặc chồng bị Tòa án tuyên bố mất tích;
– Khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ;
– Khi một người vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được;
Theo điểm a khoản 8 Nghị quyết 02/2000/NQ-HĐTP
Được coi là tình trạng của vợ chồng trầm trọng khi:
– Vợ, chồng không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau như người nào chỉ biết bổn phận người đó, bỏ mặc người vợ hoặc người chồng muốn sống ra sao thì sống, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.
– Vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường xuyên đánh đập, hoặc có hành vi khác xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, đoàn thể nhắc nhở, hoà giải nhiều lần.
– Vợ chồng không chung thuỷ với nhau như có quan hệ ngoại tình, đã được người vợ hoặc người chồng hoặc bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, nhắc nhở, khuyên bảo nhưng vẫn tiếp tục có quan hệ ngoại tình;
Mục đích của hôn nhân không đạt được là không có tình nghĩa vợ chồng; không bình đẳng về nghĩa vụ và quyền giữa vợ, chồng; không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt.
3. Thủ tục ly hôn nhanh nhất : Hồ sơ cần giấy tờ gì ? Nộp ở đâu ?
a. Ly hôn đơn phương
Hồ sơ cần giấy tờ gì ?
– Đăng ký kết hôn (bản chính); nếu không có thì có thể xin cấp bản sao trích lục tại UBND xã/phường nơi đăng ký kết hôn.
– Bản sao có chứng thực Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân… của vợ và chồng.
– Giấy xác nhận thông tin cư trú hoặc bản sao có chứng thực sổ hộ khẩu của gia đình;
– Bản sao chứng thực giấy khai sinh của con nếu có con chung;
– Nếu có tài sản chung và yêu cầu phân chia tài sản chung khi ly hôn thì chuẩn bị giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với tài sản chung này…
Nộp hồ sơ ly hôn ở đâu ?
Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về hôn nhân và gia đình. Do đó, trong trường hợp đơn phương ly hôn, Tòa án nơi có thẩm quyền giải quyết sẽ là nơi bị đơn cư trú, làm việc.
Trình tự ly hôn đơn phương gồm những bước nào ?
Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ
Vợ hoặc chồng phải chuẩn bị các loại giấy tờ đã nêu ở trên. Ngoài ra, nếu có chứng cứ chứng minh vợ hoặc chồng có hành vi bạo lực gia đình, không thực hiện nghĩa vụ… thì cũng phải cung cấp cho Tòa án.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cần thiết thì người yêu cầu nộp tại Tòa án có thẩm quyền đã nêu ở trên.
Bước 2: Tòa án xem xét và giải quyết
– Sau khi nhận được đơn từ nguyên đơn, Tòa án phải xem xét có thụ lý đơn hay không sau 05 ngày làm việc.
– Nếu hồ sơ hợp lệ thì Tòa án gửi thông báo cho nguyên đơn đóng tiền tạm ứng án phí, Tòa án ra quyết định thụ lý đơn ly hôn đơn phương từ thời điểm nguyên đơn nộp biên lai đã đóng tiền tạm ứng án phí (Điều 191 và Điều 195 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).
– Hòa giải: Thủ tục hòa giải tại Tòa án là thủ tục bắt buộc trước khi đưa vụ án ra xét xử trừ những vụ án không được hòa giải hoặc không tiến hành hòa giải được hoặc vụ án được giải quyết theo thủ tục rút gọn. Cụ thể :
+ Nếu hòa giải thành : Tòa án lập biên bản hòa giải thành và sau 07 ngày mà các đương sự không thay đổi về ý kiến thì Tòa án ra quyết định công nhận hòa giải thành và quyết định này có hiệu lực ngay và không được kháng cáo kháng nghị.
+ Nếu hòa giải không thành : Tòa án cũng phải lập biên bản hòa giải không thành sau đó ra quyết định đưa vụ án ra xét xử.
– Phiên tòa sơ thẩm: Sau khi ra quyết định đưa vụ án ra xét xử các bên được Tòa án gửi giấy triệu tập và được thông báo rõ về thời gian, địa điểm mở phiên Tòa sơ thẩm.
Bước 3: Ra bản án ly hôn
Nếu không hòa giải thành và xét thấy đủ điều kiện để giải quyết ly hôn thì Tòa án sẽ ra bản án chấm dứt quan hệ hôn nhân của hai vợ chồng…
Thời gian giải quyết ly hôn trong bao lâu ?
Trong trường hợp đơn phương ly hôn, thời gian giải quyết kéo dài hơn, có thể từ 04 – 06 tháng. Trên thực tế, do có thể phát sinh những tranh chấp về quyền nuôi con, về tài sản thì thời gian giải quyết còn có thể kéo dài hơn. Quy trình : Thụ lý đơn ly hôn (đơn khởi kiện) – Hòa giải – Phiên tòa sơ thẩm.
b. Ly hôn thuận tình
Hồ sơ cần giấy tờ gì ?
Theo quy định tại khoản 2 Điều 29 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn được xác định là việc dân sự. Do đó, để được Tòa án giải quyết thì hai vợ chồng phải chuẩn bị các loại giấy tờ, hồ sơ như sau:
– Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính). Nếu không giữ hoặc không còn thì có thể liên hệ với cơ quan hộ tịch nơi đã đăng ký kết hôn trước đó để cấp bản sao;
– Chứng minh nhân dân/căn cước công dân của vợ và chồng (bản sao có chứng thực). Nếu không có thì thực hiện theo hướng dẫn của Tòa án để nộp giấy tờ tùy thân khác;
– Giấy khai sinh của các con (nếu có con chung, bản sao có chứng thực);
– Sổ hộ khẩu gia đình (bản sao có chứng thực) hoặc giấy xác nhận thông tin cư trú;
– Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với tài sản chung (nếu có tài sản chung, bản sao có chứng thực).
– Đơn xin ly hôn thuận tình. Lưu ý, khi viết đơn xin ly hôn thuận tình, cả hai vợ chồng đều phải ký vào đơn.
Nộp hồ sơ ở đâu ?
Khi thuận tình ly hôn, hai người có thể thỏa thuận đến Tòa án nơi cư trú của vợ hoặc của chồng để làm thủ tục. Và Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp huyện (Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015)
Trình tự ly hôn thuận tình gồm những bước nào ?
Để thực hiện thủ tục ly hôn thuận tình, cần phải làm theo các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ và nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có thẩm quyền
Bước 2: Nộp lệ phí và thụ lý vụ án
Sau khi nhận được đầy đủ hồ sơ, trong thời hạn 03 ngày, Chánh án Tòa án sẽ phân công Thẩm phán giải quyết. Nếu hồ sơ đủ điều kiện, Thẩm phán sẽ ra thông báo về nộp lệ phí và trong vòng 05 ngày, hai vợ chồng phải thực hiện xong.
Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày thụ lý, các đương sự sẽ được thông báo về việc giải quyết yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn.
Bước 3: Tòa án chuẩn bị xét đơn yêu cầu và mở phiên họp công khai để giải quyết việc yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn
Thời hạn chuẩn bị xét đơn yêu cầu là 01 tháng, kể từ ngày thụ lý. Trong thời gian này, Tòa án sẽ phải tiến hành hòa giải theo quy định tại Điều 207 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Khi đó, Thẩm phán sẽ tiến hành hòa giải để vợ chồng đoàn tụ, giải thích quyền, nghĩa vụ của vợ chồng, cha mẹ với con, về trách nhiệm cấp dưỡng…
Bước 4: Ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn
Trong trường hợp hòa giải thành, vợ chồng sẽ đoàn tụ với nhau thì Tòa án sẽ ra quyết định đình chỉ giải quyết yêu cầu ly hôn của hai người.
Nếu hòa giải không thành, vợ chồng vẫn muốn ly hôn thì Tòa án ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn. Quan hệ hôn nhân chấm dứt kể từ ngày quyết định công nhận thuận tình ly hôn có hiệu lực pháp luật.
Thời gian giải quyết ly hôn trong bao lâu ?
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự, thời gian giải quyết của một vụ ly hôn thuận tình kéo dài khoảng 02 – 03 tháng, kể từ ngày Tòa án thụ lý đơn, trường hợp nhanh có thể trong 01 – 02 tuần. Quy trình : Thụ lý đơn – Chuẩn bị xét đơn yêu cầu và mở phiên họp công khai để giải quyết việc yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn – Ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn.
4. Thủ tục ly hôn nhanh nhất : thuận tình hay đơn phương ly hôn ?
Thứ nhất, xuất phát từ ý chí, mong muốn của vợ, chồng. Thuận tình ly hôn là trường hợp hai bên cùng đồng thuận chấm dứt quan hệ hôn nhân còn ly hôn đơn phương xuất phát từ yêu cầu một bên (đối phương/bên còn lại không đồng ý chấm dứt quan hệ hôn nhân).
Thứ hai, sự khác nhau về mặt pháp lý cần phải phân biệt giữa “vụ án dân sự” (tranh chấp dân sự) với “việc dân sự”.
Luật tố tụng dân sự quy định trình tự, thủ tục, thời hạn giải quyết, quyền và nghĩa vụ của các đương sự trong hai vụ việc này khác nhau. Nếu một “vụ án dân sự” có thời hạn giải quyết (chuẩn bị xét xử) từ 2 đến 6 tháng kể từ ngày thụ lý, tòa án phải mở phiên tòa xét xử và phán quyết bởi một Hội đồng xét xử, bằng một bản án… thì ngược lại, “việc dân sự” Luật quy định thời hạn giải quyết chỉ 01 tháng kể từ ngày thụ lý, thường do một thẩm phán giải quyết, không có hội đồng xét xử, không phải mở phiên tòa, phán quyết của Tòa án được thể hiện dưới hình thức một Quyết định mà không cần ra bản án.
Vậy, ly hôn đơn phương và ly hôn thuận tình, hình thức ly hôn nào là “vụ án dân sự”, hình thức ly hôn nào là “việc dân sự”?
Điều 361 Bộ luật Tố Tụng dân sự quy định :
Việc dân sự là việc cơ quan, tổ chức, cá nhân không có tranh chấp, nhưng có yêu cầu Tòa án công nhận hoặc không công nhận một sự kiện pháp lý là căn cứ làm phát sinh quyền, nghĩa vụ dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động …
Điều 55 Luật Hôn nhân và Gia đình quy định:
Trong trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án công nhận thuận tình ly hôn…
Theo quy định trên chúng ta có thể khẳng định ngay rằng thuận tình ly hôn là một “việc dân sự” bởi giữa các bên không có tranh chấp, vợ chồng cùng đồng thuận yêu cầu tòa án công nhận việc thuận tình ly hôn : chấm dứt quan hệ hôn nhân; thống nhất được việc nuôi dưỡng, chăm sóc, cấp dưỡng nuôi con; thống nhất về việc giải quyết tài sản chung, nợ chung..
Nếu có bất kỳ nội dung nào trong số các nội dung trên mà vợ chồng không thống nhất được với nhau thì không được coi là thuận tình ly hôn, việc ly hôn được xác định là có tranh chấp, giải quyết theo hình thức ly hôn đơn phương, theo trình tự giải quyết tranh chấp về hôn nhân gia đình, như một “vụ án dân sự”.
Tuy nhiên, cũng là thuận tình ly hôn nhưng việc giải quyết ly hôn nhanh hay mất nhiều thời gian hơn còn có thể phụ thuộc vào một số yếu tố sau :
– Ly hôn thuận tình có yếu tố nước ngoài hay không ? Ly hôn thuận tình không có yếu tố nước ngoài sẽ nhanh hơn rất nhiều so với trường hợp có yếu tố nước ngoài. Thậm chí, trường hợp ly hôn thuận tình có yếu tố nước ngoài có thể có thời gian giải quyết lâu hơn ly hôn đơn phương không có yếu tố nước ngoài …
– Hồ sơ thuận tình ly hôn phải được chuẩn bị đầy đủ. Nếu hồ sơ không đầy đủ thì Tòa án sẽ không thụ lý để giải quyết.
– Sự kiện bất khả kháng : thiên tai, dịch bệnh …
5. Thủ tục ly hôn nhanh nhất : cần lưu ý điều gì ?
a. Ly hôn đơn phương
Như phân tích ở trên, đây là hình thức ly hôn theo yêu cầu của một bên mà không phải ly hôn thuận tình – hai bên đã đạt được thống nhất về các vấn đề chia tài sản, chấm dứt quan hệ hôn nhân, nuôi con, cấp dưỡng… Do đó, để ly hôn đơn phương nhanh, người gửi yêu cầu cần lưu ý những điều sau đây:
Thứ nhất, phải có lý do và bằng chứng ly hôn để Toà án chấp nhận đơn ly hôn đơn phương. Cụ thể:
– Một trong hai người vợ hoặc chồng phải có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ chồng như chung thuỷ, yêu thương nhau…
– Chính hành vi nêu trên của vợ chồng khiến cuộc hôn nhân lâm vào tình trạng nghiêm trọng, vợ chồng không thể chung sống với nhau.
Do đó, khi muốn ly hôn đơn phương nhanh chóng, người làm đơn cần phải chuẩn bị đầy đủ bằng chứng để chứng minh cho yêu cầu ly hôn của mình là chính xác. Qua đó, yêu cầu ly hôn đơn phương sẽ được chấp nhận và thời gian xem xét thụ lý vụ án cũng như chuẩn bị xét xử cũng sẽ thuận lợi hơn.
Thứ hai, phải chuẩn bị đủ hồ sơ ly hôn. Khi hồ sơ ly hôn đủ thì không mất thêm thời gian để sửa đổi, bổ sung. Theo khoản 1 Điều 193 Bộ luật Tố tụng dân sự, Toà án chỉ cho vợ chồng sửa đổi, bổ sung trong thời hạn không quá 01 tháng hoặc gia hạn thêm không quá 15 ngày nếu thuộc trường hợp đặc biệt.
Thứ ba, có mặt khi được Toà triệu tập bởi theo khoản 1 Điều 227 Bộ luật Tố tụng dân sự:
– Vắng mặt ở lần triệu tập thứ nhất, Toà án sẽ hoãn phiên toà trừ trường hợp có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.
– Vắng mặt ở lần triệu tập thứ hai, Toà án sẽ đình chỉ giải quyết vụ án vì coi như nguyên đơn từ bỏ yêu cầu khởi kiện.
Do đó, nếu không có đơn xét xử vắng mặt hoặc vắng mặt khi Toà án triệu tập hợp lệ thì thời gian giải quyết sẽ bị kéo dài do phiên toà bị hoãn xét xử.
Thứ tư, không yêu cầu Toà án hoà giải bởi nếu một trong các đương sự đề nghị không hoà giải thì theo Điều 207 Bộ luật Tố tụng dân sự, vụ án ly hôn đơn phương này sẽ không hoà giải. Do đó, thời gian chuẩn bị xét xử có thể rút ngắn hơn so với bình thường.
b. Ly hôn thuận tình
Thuận tình ly hôn sẽ tốn ít thời gian hơn so với đơn phương ly hôn bởi hai vợ chồng đều đã thỏa thuận được mọi vấn đề và chỉ yêu cầu Tòa án công nhận sự thỏa thuận này. Tuy nhiên, để ly hôn thuận tình nhanh, cần lưu ý :
Thứ nhất, phải chuẩn bị đầy đủ hồ sơ ly hôn. Khi hồ sơ ly hôn đủ thì không mất thêm thời gian để sửa đổi, bổ sung. Theo khoản 1 Điều 193 Bộ luật Tố tụng dân sự, Toà án chỉ cho vợ chồng sửa đổi, bổ sung trong thời hạn không quá 01 tháng hoặc gia hạn thêm không quá 15 ngày nếu thuộc trường hợp đặc biệt.
Thứ hai, cả 2 vợ chồng phải có mặt tại buổi hòa giải của Toà.
Trên đây là tư vấn của luật sư về vấn đề Thủ tục ly hôn nhanh nhất : Hồ sơ cần giấy tờ gì ? Nộp ở đâu ? Chi phí bao nhiêu ? Hãy nhấc máy và gọi 0904 902 429 hoặc 0913 597 479 để trao đổi trực tiếp với luật sư tư vấn. Mọi vướng mắc của bạn sẽ được hỗ trợ nhiệt tình và nhanh chóng.